Voor de meeste Belgen op pensioenleeftijd is en blijft het wettelijk pensioen de enige bron van inkomsten. Dit is gebaseerd op de solidariteit tussen de generaties: de actieven van vandaag betalen voor de gepensioneerden van vandaag. Het is een systeem gebaseerd op verdeling.
Op 10 juli 2023 bereikte de Vivaldi-regering een akkoord over de pensioenhervorming.
Samengevat krijgen de werknemers daardoor eindelijk duidelijkheid over de toegangsvoorwaarden voor het minimumpensioen van € 1.500 netto en de contouren van de nieuwe pensioenbonus.
Wat de toegang tot het minimumpensioen betreft, zijn er wel enkele positieve elementen. De federale regering besliste in de zomer van 2022 om het minimumpensioen afhankelijk te maken van een bijkomende voorwaarde van 5.000 effectief gewerkte dagen (3.120 dagen voor deeltijdse werknemers). Er werd in de hervorming beslist dat periodes van thematisch verlof en tijdelijke werkloosheid voortaan meetellen als effectieve tewerkstelling. Dat is een positieve zaak. Er valt evenwel te vrezen dat ook na deze correctie veel laagbetaalde vrouwen uit de boot vallen, bijvoorbeeld deeltijdse werknemers.
Opmerkelijk is dat deze hervorming geen rekening houdt met de zware beroepen. Dit is nochtans een cruciale bezorgdheid op het terrein. Een zwaar beroep maakt het zo goed als onmogelijk om de loopbaan te verlengen en dus te genieten van eender welke pensioenbonus. De kwestie van de zware beroepen is er geen van nog verdere besparingen, maar zou een kans moeten bieden om het einde van de loopbaan op een billijke manier te omkaderen. Als de regering de voeling met de realiteit op de werkplek wil behouden, moet de discussie over zware beroepen vroeg of laat worden gevoerd.
Wat is het wettelijk pensioen?
De pensioenen worden berekend op basis van een begrensd loon. Wanneer je de pensioenleeftijd bereikt, zal je een percentage van je loon ontvangen. Dit bedrag varieert naargelang van je gezinssituatie.
Op te merken valt dat het pensioenstelsel in België op drie pijlers berust: het wettelijk pensioen, het aanvullend pensioen (van de onderneming) en het individueel pensioensparen. De twee laatste zijn privésystemen en functioneren volgens het principe van een spaarrekening. Ieder spaart voor zich (als men de middelen heeft) en niet voor de anderen.
Wanneer kan ik met pensioen?
Momenteel is de wettelijke pensioenleeftijd 65 jaar. De regering-Michel I heeft evenwel besloten om de pensioenleeftijd vast te leggen op 66 jaar in 2025 en op 67 jaar in 2030.
Je kan ook vervroegd met pensioen gaan. De regering-Michel I heeft de minimumleeftijd en de loopbaanvoorwaarde om vervroegd met pensioen te gaan ook verhoogd:
| Leeftijd | 60 | 61 | 63 |
| Jaren loopbaan | 44 | 43 | 42 |
Hoe wordt mijn pensioen berekend?
Het bedrag van het wettelijk pensioen wordt berekend op basis van drie elementen:
- het totale brutoloon;
- de gezinssituatie: het rustpensioen wordt berekend aan het gezinsbedrag (75% van het loon) of aan het bedrag voor een alleenstaande (60% van het loon);
- de loopbaan.
Let wel, de loopbaan wordt niet meer berekend in jaren maar in voltijdse equivalente dagen, d.w.z. 14.040 dagen (45 jaar X 312 dagen). Als dit aantal dagen wordt overschreden, worden de minst gunstige dagen dienovereenkomstig uitgesloten.
Welke periodes worden in het kader van het pensioen gelijkgesteld?
Het ontwerp van reglementaire teksten over de pensioenhervorming stelt de volgende periodes gelijk met ‘effectieve tewerkstelling’:
- Periodes die verband houden met de komst van een kind:
- Moederschapsrust, omgezet moederschapsverlof, borstvoedingsverlof, werkverwijdering en geboorteverlof;
- Adoptieverlof en pleegouderverlof;
- De zorgverloven;
- De thematische verloven (ouderschapsverlof, verlof medische bijstand, palliatief verlof, mantelzorgverlof);
- Periodes van gemotiveerd tijdskrediet, beperkt tot de motieven palliatieve zorgen en zorg voor een kind met een handicap tot de leeftijd van 21 jaar;
- Periodes van Vlaams zorgkrediet, beperkt tot de motieven palliatieve zorgen en zorg voor een kind met een handicap;
- Periodes erkend als ‘effectieve tewerkstelling’ bij zelfstandigen (= in principe periodes waarvoor bijdragen werden betaald);
- Mindervaliditeit met recht op een inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT);
- Een groep van uiteenlopende periodes:
- Tijdelijke werkloosheid;
- Periodes van tewerkstelling van werklozen;
- Tewerkstelling als kunstwerker. Deze periodes worden berekend door de cachetregel van de werkloosheidsreglementering toe te passen;
- Tijdelijke vermindering arbeidsduur ten gevolge van Brexit of in het kader van coronapandemie (o.a. corona-landingsbaan, tijdelijke collectieve arbeidsduurvermindering).
Wat telt niet als ‘effectieve tewerkstelling’?
- Gelijkstelling in het kader van deeltijds werken met behoud van rechten (met of zonder inkomensgarantie-uitkering);
- Tijdskrediet met motief zorg voor een kind, medische bijstand en opleiding;
- Tijdskrediet eindeloopbaan (‘landingsbanen’);
- Onvrijwillige werkloosheid;
- Werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT)/brugpensioen;
- Ziekte en invaliditeit, inactiviteit door arbeidsongeval of beroepsziekte (periodes worden wel ‘geneutraliseerd’, zie verder);
- Arbeidsduurvermindering in het kader van ‘herverdeling van de arbeid’;[1]
- Stakingsdagen, niet-vergoede dagen voor het uitvoeren van een syndicale opdracht;
- Militaire dienst of gewetensbezwaarde.
Voor werknemers die langer dan vijf jaar invalide zijn, komt er een aangepaste voorwaarde effectieve tewerkstelling.
Neem gerust contact met ons op voor meer informatie.
Mag ik blijven werken als gepensioneerde?
Ja, je mag als gepensioneerde werken zonder loongrenzen en dit vanaf 1 januari van het jaar waarop je de leeftijd van 65 jaar bereikt. Dit geldt ook als je 45 jaar loopbaan telt.
Als je geen 65 jaar bent of geen 45 jaar loopbaan telt, mag je werken maar moet je bepaalde loongrenzen naleven. Als je die overschrijdt, is de sanctie strikt in verhouding tot de overschrijding van de toegestane grenzen.
Bovendien wordt het recht op uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid gedurende hoogstens zes maanden toegekend aan de personen die na hun 65 jaar blijven werken.
Heb ik recht op een pensioenbonus?
In het kader van de pensioenhervorming werd de pensioenbonus opnieuw ingevoerd.
Je zal een pensioenbonus kunnen opbouwen voor elke dag dat je je pensioen uitstelt op voorwaarde dat je verder werkt en dit voor maximum 3 jaar.
- Ligt je vroegst mogelijke pensioendatum vóór 1 juli 2024?
- Dan bouw je een pensioenbonus op voor elke dag dat je werkt vanaf 1 juli 2024 op voorwaarde dat je je pensioen uitstelt tot ten vroegste 1 januari 2025.
- Ligt je vroegst mogelijke pensioendatum na 30 juni 2024 maar voor 1 januari 2025?
- Dan bouw je een pensioenbonus op voor elke dag dat je werkt vanaf je vroegst mogelijke pensioendatum op voorwaarde dat je je pensioen uitstelt tot ten vroegste 1 januari 2025.
- Ligt je vroegst mogelijke pensioendatum ten vroegste vanaf 1 januari 2025?
- Dan bouw je een pensioenbonus op voor elke dag dat je werkt vanaf je vroegst mogelijke pensioendatum.
Het bedrag van de pensioenbonus zal stijgen per jaar dat je verder werkt na je vroegste pensioendatum. Als je je pensioen uitstelt en gedurende de maximumduur van 3 jaar verder werkt, bouw je een pensioenbonus op van € 22.650, namelijk:
- het 1ste jaar € 3.775;
- het 2de jaar € 7.550;
- het 3de jaar € 11.325.
Zal je op je vroegst mogelijke pensioendatum al een loopbaan van minstens 43 jaar hebben?
Dan bouw je vanaf het eerste jaar dat je verder werkt al een pensioenbonus op van € 11.325.
De uitbetaling van de pensioenbonus:
- gebeurt enkele maanden na je eerste pensioenbetaling omdat we eerst je volledige loopbaan moeten kennen om het effectief aantal gewerkte dagen te berekenen.
- zal standaard in een eenmalige betaling gebeuren. Maar je zal ook kunnen kiezen om deze in een maandelijkse rente te ontvangen.
Wil je je vroegst mogelijke pensioendatum kennen? Ga dan snel naar www.mypension.be
[1] Wie in het kader van ‘herverdeling van de arbeid’ overstapt van voltijdse naar deeltijdse tewerkstelling, kan 624 dagen laten gelijkstellen met voltijdse tewerkstelling. In het kader van de bankencrisis bestond er daarnaast een stelsel van tijdelijke collectieve arbeidsduurvermindering. Die periodes tellen niet als effectieve tewerkstelling.
Neem contact met ons op voor meer informatie.
Nog geen lid? Sluit je aan en verzeker jezelf van ondersteuning, bijstand en advies gedurende uw hele leven en bij het doorlopen van de verschillende fases of situaties waarmee u te maken krijgt ((studenten, werknemers, zonder werk of in geval van ziekte, invaliditeit of pensionering).