Tijdskrediet
Tijdskrediet is een individueel recht om je loopbaan te onderbreken, je prestaties gedurende je loopbaan te verminderen. Dit recht garandeert je dat je achteraf terug aan het werk kan in je oorspronkelijke werkregeling. Daarnaast krijg je een vergoeding om het loonverlies te compenseren.
Tijdskrediet bestaat al sinds 2001. Opeenvolgende regeringen lieten de laatste jaren echter niet na om het tijdskrediet vanuit hun “besparingslogica” behoorlijk te ondergraven. Jarenlang besparen betekende strengere toegangsvoorwaarden, in een aantal gevallen een behoorlijke inperking van het recht op uitkeringen en gevolgen op de sociale zekerheidsrechten.
Voor wie geldt dit?
In principe heeft elke werknemer met een arbeidsovereenkomst recht op tijdskrediet. Ook de personen die zonder arbeidsovereenkomst tegen vergoeding arbeidsprestaties leveren onder het gezag van een andere persoon, zijn betrokken, behalve de leercontracten.
Welke regels gelden voor tijdskrediet?
Wanneer je je recht op tijdskrediet opneemt, ontvang je voor de periode waarin je geen prestaties levert of je prestaties vermindert geen loon van de werkgever. Als compensatie voor het loonverlies krijg je een maandelijkse forfaitaire onderbrekingsuitkering. Deze uitkering is beperkt in de tijd en wordt uitbetaald door de RVA. Er bestaan twee types van tijdskrediet:
Tijdskrediet met motief
Je vraagt tijdskrediet aan omwille van bepaalde redenen die te maken hebben met zorgverlening, opleiding of een ziek kind. De duur van je recht op tijdskrediet recht zal verschillen naargelang van de motivering voor het tijdskrediet:
- 36 maanden voor het volgen van een opleiding (48 maanden voor het volgen van een opleiding voor een knelpuntberoep);
- 51 maanden voor zorgtaken (zorgen voor een kind jonger dan 8 jaar, palliatieve zorg verlenen, een ernstig ziek minderjarig kind bijstaan of verzorgen, een ernstig ziek familielid bijstaan of verzorgen, zorgen voor een gehandicapt kind jonger dan 21 jaar).
Deze 51 en 36 maanden mogen niet bij elkaar opgeteld worden. Wanneer je bijvoorbeeld 36 maanden hebt opgenomen voor opleiding, dan resten je nog 15 maanden die je kan opnemen voor zorgmotieven.
Bij voltijds of halftijds tijdskrediet moet een sector-cao of bedrijfs-cao dit recht voorzien. 1/5de tijdkrediet met motief is daarentegen automatisch.
Je moet ook voldoen aan anciënniteitsvoorwaarden (24 maanden anciënniteit binnen het bedrijf behalve uitzondering hieronder) en tewerkstellingsvoorwaarden.
Opgelet, vanaf 1 februari 2023 gelden er nieuwe, strengere maatregelen voor tijdskrediet met motief. Maatregelen die VIVALDI heeft genomen in het kader van zijn zeer ambitieuze plan om tegen 2030 een werkzaamheidsgraad van 80% te bereiken.
Hieronder een kort overzicht:
Maatregelen voor voltijds tijdskrediet om te zorgen voor kind jonger dan 8 jaar
Als je voltijds tijdskrediet wil opnemen om voor je kind te zorgen en tijdens dat tijdskrediet ook uitkeringen van de RVA wil ontvangen, moet je kind jonger dan 5 (tot nu toe 8) jaar zijn op het ogenblik van de aanvraag.
Als je halftijds of 1/5de tijdskrediet aanvraagt, blijft de leeftijd van je kind behouden op 8 jaar, zowel voor het recht op verlof als voor het recht op uitkeringen.
Vermindering van de duur van het tijdskrediet in het kader van de zorg voor een kind jonger dan 8 jaar
De periode waar je tijdskrediet met motief ‘zorg voor een kind’ mag opnemen en tegelijk RVA-uitkeringen kan ontvangen, wordt teruggebracht van 51 naar 48 maanden.
Deze inperking geldt voor alle vormen van tijdskrediet (1/5, 1/2 of voltijds).
Deze verlaging van 51 naar 48 maanden is ook van toepassing op de lopende tijdskredieten voor zover je op 1 februari 2023 minder dan 30 maanden tijdskrediet hebt opgenomen.
Je kan de totale periode van je tijdskrediet inkorten met het aantal maanden waarvoor je geen recht meer hebt op uitkeringen. Je werkgever mag dit niet weigeren.
Als je in tijdskrediet bent en op 1 februari 2023 al 30 maanden of meer hebt opgenomen, kan je nog tot maximaal 51 maanden tijdskrediet met uitkeringen opnemen.
Nieuwe anciënniteitsvoorwaarde voor alle vormen van tijdskrediet met motief zorg voor een kind jonger dan 8 jaar
Als je tijdskrediet met motief ‘zorg voor een kind’ wenst op te nemen en tijdens dat tijdskrediet uitkeringen van de RVA wil ontvangen, moet je aantonen dat je gedurende de 36 maanden die voorafgaan aan je aanvraag (in plaats van 24 maanden vroeger) in dienst was van je werkgever. Zoals nu al het geval is, geldt deze voorwaarde niet als je dergelijk tijdskrediet opneemt nadat je je recht op ouderschapsverlof hebt uitgeput voor al je rechthebbende kinderen. Dit tijdskrediet moet dan wel onmiddellijk volgen op het ouderschapsverlof.
Nieuwe tewerkstellingsvoorwaarden:
Als je vanaf 1 februari 2023 een aanvraag voor voltijds tijdskrediet met uitkeringen indient, moet je aantonen dat je voltijds was tewerkgesteld tijdens de 12 maanden of deeltijds tijdens de 24 maanden vóór de schriftelijke kennisgeving.
Je kan nog steeds verlof krijgen in het kader van voltijds tijdskrediet ongeacht je tewerkstelling, maar je hebt pas recht op uitkeringen als je 12 of 24 maanden bent tewerkgesteld naargelang van je arbeidsregeling.
Als je een aanvraag voor halftijds tijdskrediet met uitkeringen wil indienen, moet je aantonen dat je voltijds was tewerkgesteld (vroeger 3/4de tijds) tijdens de 12 maanden vóór de schriftelijke kennisgeving.
Als je 3/4de bent tewerkgesteld, kan je verlof krijgen in het kader van halftijds tijdskrediet, maar dan wel zonder uitkeringen omdat je niet voldoet aan de voorwaarde van voltijdse tewerkstelling.
De tewerkstellingsvoorwaarde voor 1/5de tijdskrediet als onderdeel van tijdskrediet zonder motief blijft ongewijzigd (voltijdse tewerkstelling in de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag, in een arbeidsregeling van 5 dagen/week).
Afschaffing van de anciënniteitstoeslag
Voor aanvragen ingediend vanaf 1 februari 2023 verdwijnen de verhoogde uitkeringen op basis van leeftijd (50 jaar) of anciënniteit (meer dan 5 jaar anciënniteit) als je voltijds of halftijds tijdskrediet met motief neemt en je minstens 5 jaar anciënniteit bij je werkgever hebt.
Contacteer gerust je syndicaal afgevaardigde om te weten of je voldoet aan alle vereiste voorwaarden om tijdskrediet met motief te kunnen nemen.
Tijdskrediet voor oudere werknemers
Voor oudere werknemers bestaat er een specifieke vorm van tijdskrediet, de zogenaamde “landingsbaan”. Landingsbanen zijn mogelijk vanaf verschillende leeftijden. Maar opgelet, je zal afhankelijk van die leeftijd niet altijd recht hebben op een uitkering. Er moet namelijk een onderscheid worden gemaakt tussen het recht op tijdskrediet en het recht op tijdskredietuitkeringen.
Om recht te hebben op een tijdskredietuitkering moet je 60 jaar zijn en een loopbaan van 25 jaar kunnen bewijzen.
Er bestaan wel afwijkingen die je toelaten een tijdskredietuitkering te ontvangen vóór de leeftijd van 60 jaar.
De afwijkende leeftijd kan enkel in bepaalde gevallen worden toegepast:
- bedrijf in herstructurering of in moeilijkheden;
- lange loopbaan van 35 jaar;
- zwaar beroep, nachtarbeid of definitieve arbeidsongeschiktheid in de bouwsector.
Voor de periode van 1 juli 2023 tot 30 juni 2025 is de afwijkende leeftijd:
- 55 jaar als je je arbeidsprestaties halftijds en met 1/5de vermindert;
Daartoe is vereist:
- een nationale cao: cao nr. 170 werd gesloten voor de periode van 1 juli 2023 tot 30 juni 2025;
- een sector-cao, gesloten in toepassing van cao nr. 170, voor lange loopbanen, zware beroepen of nachtarbeid en definitieve arbeidsongeschiktheid in de bouwsector of nachtberoepen en definitieve arbeidsongeschiktheid in de bouwsector
- een bedrijfs-cao gesloten in het kader van een bedrijf erkend als bedrijf in herstructurering of in moeilijkheden die verwijst naar cao nr. 170.
Wat is het effect van tijdskrediet op mijn pensioen?
Door de pensioenhervorming van juli 2023 omvat de lijst van periodes die worden gelijkgesteld met effectieve tewerkstelling niet alle zorgverlof.
Op dit moment stellen de regelgevende ontwerpteksten effectieve tewerkstelling gelijk met:
- Thematische verloven.
- Periodes van gemotiveerd tijdskrediet met motief, beperkt tot de motieven palliatieve zorgen en zorg voor een gehandicapt kind jonger dan 21 jaar.
Wat telt niet als effectieve tewerkstelling:
- Tijdskrediet met motief zorg voor een kind, medische bijstand en opleiding
- Tijdskrediet eindeloopbaan
Zijn er grenzen aan het gebruik van tijdskrediet?
Ja, er bestaan een aantal regels en uitzonderingen op het vlak van tijdskrediet. Stelt je werkgever 10 werknemers of minder tewerk, dan moet hij zijn akkoord geven.
In bedrijven met meer dan 10 werknemers, is tijdskrediet een recht. De toegang tot tijdskrediet is echter beperkt tot een maximum aantal gelijktijdige afwezigheden.
- Volgens de algemene regel is het recht op tijdskrediet beperkt tot 5% van het personeel van het bedrijf. Deze grens kan eventueel worden aangepast via een sector- of bedrijfs-cao of via het arbeidsreglement. Voor de berekening van de drempel wordt evenwel geen rekening gehouden met de werknemers van 55 jaar en ouder die hun prestaties met 1/5de verminderen, tenzij ze een sleutelfunctie hebben;
- omwille van zwaarwichtige interne of externe redenen kan de werkgever beslissen om het recht op tijdskrediet met 6 maanden uit te stellen;
- je moet een bepaalde periode in het bedrijf gewerkt hebben (de duur hangt af van het soort tijdskrediet);
- in bepaalde gevallen kan het recht op tijdskrediet tijdelijk gewijzigd of geschorst worden;
- als een cao dat voorziet, kunnen bepaalde personeelscategorieën voor de toepassing van het tijdskrediet uitgesloten worden.
Ben ik beschermd tegen ontslag als ik tijdskrediet aanvraag?
Je kan niet worden ontslagen, behalve om dringende redenen of een reden die vreemd is aan het tijdskrediet, vanaf het moment dat je de schriftelijke aanvraag hebt verstuurd en tot 3 maanden na het einde van het tijdskrediet. Bij een onrechtmatig ontslag dat niet voldoet aan bovenstaande voorwaarden moet je werkgever je een forfaitaire schadevergoeding betalen gelijk aan 6 maanden loon. Dit geldt ook voor wie onder de oude tijdskredietregeling valt.
Wat met het jaarlijks verlof en de eindejaarspremie?
Tijdens de onderbrekingsperiode wordt het verlof waarop je recht hebt (en de eindejaarspremie) berekend naar rato van je effectieve prestaties. Als je bijvoorbeeld je activiteit met de helft vermindert, krijg je recht op jaarlijkse vakantie zoals een halftijdse werknemer. Je rechten op pensioen, werkloosheid, enz. blijven wel gewaarborgd.
Mijn collega heeft besloten tijdskrediet te nemen: wordt hij vervangen of betekent dit een grotere werklast voor mij?
De werkgever is wettelijk gezien niet verplicht de werknemer in tijdskrediet te vervangen. In de bedrijven zijn de vakbonden niettemin bijzonder waakzaam dat het tijdskrediet de werkdruk voor de andere werknemers niet verhoogt.
Wil je alle regels omtrent tijdskrediet kennen, neem dan contact met ons op.
Thematisch verlof
Je hebt in bepaalde omstandigheden ook het recht om thematisch verlof te nemen, bovenop het tijdskrediet. De periodes van thematisch verlof worden nooit afgetrokken van de maximale duur van tijdskrediet met motief.
Samengevat:
Ouderschapsverlof
Je kan ouderschapsverlof nemen om je kind jonger dan twaalf jaar op te voeden (21 jaar in het geval van een kind dat voor 66% gehandicapt is).
Je hebt het recht om 4 maanden voltijds, 8 maanden halftijds ouderschapverlof te nemen of 20 maanden voor een onderbreking van 1/5de van een voltijdse baan.
Sinds 2019 heb je ook het recht om ouderschapsverlof voor 1/10de van een voltijdse werkweek te nemen verspreid over een periode van 40 maanden. Dit stemt overeen met een halve dag per week of een volledige dag om de twee weken. De RVA-uitkering zal pro rata worden aangepast. Voor deze optie is het akkoord van de werkgever wel vereist.
Voltijds ouderschapsverlof moet per maand of een veelvoud hiervan worden genomen maar kan ook in weken worden opgesplitst met het akkoord van je werkgever.
Halftijds ouderschapsverlof moet worden genomen gedurende een periode van 2 maanden of een veelvoud daarvan. Als je werkgever akkoord gaat, kan het halftijds ouderschapsverlof in weken worden opgesplitst. Tot slot moet 1/5de ouderschapsverlof worden opgenomen in periodes van 5 maanden of een veelvoud daarvan.
Als je halftijds ouderschapsverlof opneemt, tot een maximum van 1/5de of 1/10de tijd, kan je, in overleg met je werkgever, beslissen om de vermindering van je prestaties te spreiden over een andere periode dan wekelijks of zelfs maandelijks (bijvoorbeeld om de twee maanden).
Het recht op ouderschapsverlof wordt toegekend indien je in de loop van de 15 maanden die aan de aanvraag bij de werkgever voorafgaan gedurende 12 maanden (niet noodzakelijk opeenvolgend) door een arbeidsovereenkomst met je werkgever verbonden was.
Je ontvangt een onderbrekingsuitkering van de RVA. Voor de 4de maand ouderschapsverlof (7de en 8ste maand bij halftijds ouderschapsverlof en van de 16de tot de 20ste maand ingeval van 1/5de ouderschapsverlof), zullen onderbrekingsuitkeringen worden uitbetaald als je kind geboren is of geadopteerd werd vanaf 8 maart 2012.
Bijstand aan een ernstig ziek gezinslid/familielid
Dit is een recht als je een attest kan voorleggen van een behandelende arts waaruit blijkt dat een familielid ernstig ziek is en zorg nodig heeft.
Wie wordt beschouwd als familielid?
- bloedverwanten tot de tweede graad (ouders, kinderen, grootouders, kleinkinderen, broers of zussen);
- aanverwanten tot de eerste graad (ouders en kinderen van de wettelijk samenwonende partner).
Gezinsleden zijn personen die met jou samenwonen, d.w.z. alle personen die met jou onder hetzelfde dak wonen, ongeacht de band tussen jullie.
Het recht op medische bijstand wordt ook toegekend voor ernstig zieke ouders en kinderen van de wettelijk samenwonende partner.
In geval van volledige schorsing en per ernstig zieke patiënt mag je je prestaties volledig onderbreken per periode van minimum 1 tot maximum 3 maanden. De periodes van volledige onderbreking verkregen in het kader van medische bijstand kunnen al dan niet opeenvolgend verlengd worden tot maximum 12 maanden. Je kan voltijds verlof voor medische bijstand nemen, mits akkoord van de werkgever, voor kortere periodes dan de minimumduur van één maand. Je kunt dit inkorten tot 1 week, 2 weken of 3 weken.
Bij een gedeeltelijke onderbreking kan je je prestaties verminderen met 1/5de of tot een halftijdse betrekking per periode van minimum 1 maand tot maximum 3 maanden per ernstig zieke patiënt. De periodes van 1/5de of halftijdse onderbreking verkregen in het kader van medische bijstand kunnen al dan niet opeenvolgend worden verlengd tot maximum 24 maanden.
Voor de eenoudergezinnen wiens kind van maximum 16 jaar ernstig ziek is, kunnen de periodes van onderbreking verdubbeld worden (24 voltijdse maanden en 48 deeltijdse maanden).
Het is ook mogelijk verlof voor medische bijstand te nemen voor een minderjarig kind dat gehospitaliseerd is wegens een ernstige ziekte.Je kan je prestaties gedurende één week (verlengbaar met een bijkomende week) schorsen om een minderjarig kind, tijdens of net na zijn hospitalisatie omwille van een ernstige ziekte, bij te staan of te verzorgen.
Palliatieve zorg
Dit is een recht als je een attest van de behandelende arts kan voorleggen waaruit blijkt dat iemand (niet noodzakelijk familie) die ongeneeslijk ziek en terminaal is, stervensbegeleiding nodig heeft. Je kan dit verlof voltijds, halftijds of door middel van een 1/5de loopbaanvermindering gedurende één maand opnemen. Deze periode kan je 2 keer met 1 maand verlengen.
Opgelet, voor aanvragen ingediend vanaf 1 februari 2023 verdwijnen de verhoogde uitkeringen op basis van leeftijd of anciënniteit als je deeltijds (1/2de, 1/5de of 1/10de) thematisch verlof neemt en je minstens 50 jaar bent.
Je behoudt je sociale rechten volledig. Dit wil zeggen dat je pensioen, je werkloosheidsvergoeding of ziekte-uitkering berekend wordt op je voltijds loon (behalve de 4de maand van het voltijds ouderschapsverlof, de 7de en 8ste maand bij halftijds ouderschapsverlof en van de 16de tot de 20ste maand bij 1/5de ouderschapsverlof indien er geen verbrekingsvergoeding wordt betaald).
Je vakantiedagen, je vakantiegeld en eindejaarspremie worden daarentegen wel berekend volgens je nieuw uurrooster en je deeltijds loon.
Neem gerust contact met ons op voor meer informatie.
Nog geen lid? Sluit je aan en verzeker jezelf van ondersteuning, bijstand en advies gedurende uw hele leven en bij het doorlopen van de verschillende fases of situaties waarmee u te maken krijgt ((studenten, werknemers, zonder werk of in geval van ziekte, invaliditeit of pensionering).